Dünyaya yeni gelen bebek, günün büyük bir kısmını annesini emerek ve uyuyarak geçirir. Sıklıkla uyanıyor olsa da karnı doyduğunda yine anne göğsünde uyuyup kalır. Bu döngü bu şekilde devam ederken aradan birkaç hafta geçtiğinde bebeklerde gaz meydana gelebilir. Bebeklerde birdenbire huysuzlanma ve durmaksızın ağlama krizi ile başlayan bu durum, bacaklarını karnına doğru çekip, ellerini yumruk yapar şekilde sıkıp, kızararak devam ediyorsa bebekte gaz sancısı var demektir. Bebeklerin gece gündüz ağladığı bu sancılı dönemde ebeveynlerin en çok merak ettikleri konu bebeklerde gaz ne zaman biter sorusudur. Bebeklerdeki gaz sancısı hakkında detaylı bilgilere yazımızda ulaşabilirsiniz.
Bebeklerde Gaz Neden Olur?
Yenidoğan bebeklerin huzursuz olması ve sürekli ağlama krizleri ebeveynlerde korku ve endişe yaratır. Bebeğin uzun saatler sürebilen ağlamaları zaman zaman çığlığa varan yüksek sesli bir hal alabilir. Bu gibi bir sorunla karşılaştığınızda yapmanız gereken en önemli şey bebeklerde gaz sancısının sebebini çözüp gerekli önlemi almak olmalıdır. Böylece bu sıkıntılı süreci daha kolay yönetebilirsiniz. Bebeğin gazı çıkarılmadığı sürece her beslenme sonrasında bebeklerde gaz problemi yaşanabilir ve bazı durumlarda bebeklerde gaz sancısı anne ve babaları çaresiz bırakır.
Yenidoğan bebekler ilk günlerini çok yoğun bir gelişme süreci içerisinde geçirirler. Bu gelişmelerden biri de sindirim sistemi gelişimidir. Bebeklerin ilk aylarında sıklıkla görülebilen gaz problemi, miniklerin sindirim sisteminin tam olarak gelişmemiş olmasından dolayıdır. Burada dikkat etmeniz gereken nokta bebeğin gaz sancısı haricinde herhangi bir sebepten dolayı ağlayıp ağlamadığından emin olmanız gerekmektedir. Gaz sancıları genellikle açlıkla karıştırılabiliyor. Çünkü karnı aç olan bebekte, gaz sancısı olan bebekte bacaklarını karnına doğru çeker. Bebeğinizin bu hareketinin esas sebebini bulmalısınız.
Bebeklerde gaz yapan durumlardan bir diğeri ise beslenirken ve ağlarken yutulan hava nedeniyle sindirim sisteminde oluşabilen hava kabarcıklarıdır. Bu hava kabarcıkları bağırsaklar içinde biriktiklerinde gerginlik ve basınç oluştururlar ve bu da ağrıya neden olur. Şiddetli ağlamaların sebebi, bu birikmiş gazların neden olduğu ağrıdır. Bebeklerde gaz nedenleri arasında; besinlerin yavaş sindirilmesi, besinlerin vücut tarafından tam olarak emilmemesi, bazı besinlerin bebeklerin vücut tarafından işlenememesi ve bebeklerin süt emdiği sırada yutulan hava sayılabilir.
Bebeklerde Gaz Ne Kadar Sürer?
Bebeklerde gaz sancısı genellikle birkaç haftalık olduğunda başlar ve çoğu bebek 4 ila 6 aylık olduğunda bu sıkıntıyı aşabilir. Ancak, bazı bebekler için bu süre daha uzun olabilir. Gaz sancısı özellikle akşam saatlerinde ortaya çıkar ve en az 3 saat süren ağlama nöbetlerine yol açabilir. Bebeklerde gaz problemi genellikle birkaç gün içinde düzelir. Gaz sancısı genel olarak doğumdan 2-3 hafta sonra ağlama krizi olarak başlar. Bu ağlama krizleri sıklıkla bebeğin 6-8 haftalık olduğu dönemlerde görülür.
Bebeklerde gaz problemi bazı bebeklerde daha ağır yaşanabilir. Genellikle, bebek dünyaya geldikten 2 hafta sonra gaz sorunu ortaya çıkabilir ve 4. haftada bu sorun artmaya devam edebilir. Bebeklerde gaz sancısı ne zaman biter sorusuna, 6-9 aylık bebeklerde gaz sancıları hafifler ve bebekler 1 yaşına geldiğinde gaz sancılarının tamamen ortadan kalktığı görülebilir, demek mümkündür. Bazı bebeklerde gaz problemi neredeyse hiç olmazken, bazı bebeklerde daha uzun sürebilir. Bu tür durumlarda, bir doktora başvurmak faydalı olabilir. Doktorunuz, bebeğinizin gaz problemi için bir tedavi planı önerebilir.
Bebeklerde Gaz Sancısının Belirtileri Nelerdir?
Gaz sancısı sebebiyle huzursuzlanan bebek annesini emmek ister ancak kısa bir süre sonra ayaklarını karnına çeke çeke ağlamaya başlar. Bebeğiniz özellikle anne sütü aldıktan ya da formül süt ile beslendikten sonra sakinleşmiyorsa ve daha fazla ağlıyorsa bunun gaz sancısı olma ihtimali yüksektir. Ayrıca gazı olan bebeklerin karnı sert olur ve şiş görünür. Gaz sancısı olan bebekte yüksek sesle ağlama, ayaklarını karına doğru çekme ve germe, karın şişliği, kabızlık veya sık kaka yapma durumu görülür. Bebeklerde görülen bu huzursuzluğun nedeni infantil kolik yani gaz problemidir. Yenidoğan gaz sancısı genel olarak bebeğin anneyi emmesi ya da biberon ile beslenmesi sonucunda biraz hava yutması sebebiyle olabilmekte. Ancak başka sebepler de gaz sancısı yapabiliyor. Bebeklerde gaz sancısı belirtileri şunlardır:
- Yenidoğan bebeklerin sindirim sisteminin gelişimine devam ediyor olması,
- Bebeğin emzik emerken hava yutması,
- Bebeğin memeyi doğru kavrayamamasından dolayı hava yutması,
- Biberonla beslenen bebeklerin hava yutması,
- Doğum esnasında karşılaşılan birtakım zorluklar bebekte gaz yapabilir,
- Formül süt ile beslenen bebeklerin bu sütün içeriğinden dolayı sindirim konusunda problemler yaşaması,
- Bebeğin ağlaması,
- Soğuk algınlığı, huzursuz bağırsak sendromu , çölyak, crohn gibi rahatsızlıklar bebeklerde gaz sancısı sebebi olur.
Bebeklerde Gaz Nasıl Çıkartılır?
Vücudumuzda tükettiğimiz besinlerin sindirimi esnasında gerçekleşen faaliyetler sonucu gaz meydana çıkar ve bu gaz sindirim kanalında dolaşarak şişkinlik hissi yaratır. Herhangi bir sebepten dolayı vücudumuzda oluşan gazın dışarı atılamaması sebebiyle ortaya çıkan durum gaz problemine neden olur. Bebeklerde gaz çıkarma yöntemleri arasında masaj ile birlikte onları rahatlatacak bazı yöntemler bulunur. Yenidoğan gaz çıkarma yöntemlerini denemek ve bebeğinizi rahatlatmak için yapabilecekleriniz şunlar:
- Bebeğinizi mümkün olduğunca anne sütü ile besleyin. Bebekler için sindirimi en kolay besin anne sütüdür,
- Emzirme aralığınızı 2 saat olarak ayarlayın. Saat başı emen bebeklerde sindirilen ve henüz sindirilmemiş süt karışarak bebeğinizde gaz yapabilir,
- Bebeğinizi aşırı sıcak veya soğuk ortamlarda bulundurmamaya dikkat edin,
- Bebeğinize vücudunu sıkan dar kıyafetler giydirmeyin,
- Bebeğinizi gözetiminiz altında tutarak yan veya karın üstü yatırın,
- Karnına ve ayaklarına ılık bezler koyarak rahatlatın,
- Her beslemesinden sonra bebeğinizin gazını mutlaka çıkartın,
- Sakin olduğu bir zamanda bebeğinizin karnına masaj yapabilirsiniz,
- Bebek anne sütü ile besleniyorsa, doğru pozisyonda emzirdiğinizden emin olun. Aksi halde yanlış pozisyonda emen bebek hem annesinin göğsünü acıtır hem de hava yutarak gaz oluşumuna yol açar.
- Biberonla beslenen bebekler için kullanılan ürünler bebeğin ayına uygun ve antikolik biberon olmalıdır,
- Bebeğiniz ister anne sütü ister formül süt ile beslensin. Her iki beslenme tipi sonrasında mutlaka bebeğin gazı çıkartılmalıdır,
- Bebeğin karın ve sırt bölgesine dairesel hareketlerle gaz masajı yapılmalıdır,
- Bebeğin karnına ya da sırtına, bebeğinizin cildini asla yakmayacak derecede sıcak havlu koyabilirsiniz,
- Ek gıda dönemine girmiş yani 6 ay ve üzeri bebeklere papatya çayı, rezene, zencefil ve defne yaprağı gibi bitkilerden yapılan çaylar bebeğinizi rahatlatacaktır,
- Bebeği ayakta hafifçe sallayarak emzirmek ve gezdirmek,
- Bacaklarını hafifçe aşağı yukarı sallayarak bebeğinize egzersiz yaptırmak,
- Bebeğin ağlama krizleri başladığında sakin kalabilmek, sık sık ten teması yaparak bebeğinizin kalp atışınızı duyacak şekilde sarılmak, ona ninni ve şarkılar söylemek, bol bol bebeğinizle konuşmak,
- Bebeğinize banyo yaptırmak ve banyo sonrası vücuduna masaj uygulamak onu çok rahatlatacaktır. Banyo esnasında da bebeğinizin karnına masaj yapabilirsiniz,
- Emziren annenin gaz yapan yiyecekleri tüketmemesi gerekmektedir,
- Bebeğinizi sık sık fakat az az beslemelisiniz,
- Bebeğinizi besledikten sonra bir süre dik açıyla tutun, gazını çıkartın. Bebeğinizi hemen yatırmayın.
- Anneler de emzirme döneminde kendi beslenmelerine dikkat etmelidir. Gaz yapan besinler kuru baklagiller, lahana, karnabahar, brokoli, süt ve süt ürünleri, baharatlı gıdalar, çay, kahve, gazlı içecekler, çikolata ve turunçgilleri dikkatli bir şekilde tüketmelidir.
Bebeklerde Gaz Sancısı İçin Bitkisel Yöntemler
Bebeklerde gaz giderici damla kullanmanın yanı sıra bitkisel yöntemlerden de faydalanılarak bebekleri rahatlatabilmek mümkündür. Bebeklerde gaz problemine iyi gelen bitkisel yöntemler arasında şunlar sıralanabilir:
Rezene
Bebeklerdeki gaz sancılarına rezenenin iyi geldiği bilinir. Bebeklerde gaz oluşunu engelleyen yarım çay kaşığı rezene tohumlarını 4 fincan suda 10 dakika boyunca kaynatın. Kaynayan suyu soğutun ve gün boyunca 2 veya 3 kez çok az miktarlarda bebeğinize verin. Rezeneyi fazla tüketmek bebeğiniz için zararlı olabilir. Dolayısıyla rezene için öncelikle doktorunuza danışmalısınız. Emziren annelerde rezeneyi içerek faydasını görebilirler.
Anason ve kimyon
Anason ve kimyonu suda kaynatın. Daha sonra bu suyu süzün ve bebeğinizin beslenmesinden on dakika önce 2 çay kaşığı içirin.
Elma sirkesi
Bebeklerde gaz sancısına iyi gelen etkili yöntemlerden biri de elma sirkesidir. Su vermeye başladığınız bebeğinizin suyuna 1-2 damla damlatılan sirke gaz oluşumunu engellemeye yardımcı olur.
Çörek otu
1 çay kaşığı çörek otunu bir bardak suda içerisine bir adet hurma atın ve kaynatın. Sonrasında bu karışımdan 1 çay kaşığı bebeğinize içirin.
Bebeklerde Gaz Sancısını Artırabilecek Etkenler
Bebeklerde gaz sancısı nedenleri ve gaz sancısını artırabilecek etkenler şunlar:
- Bebeğin sık sık ve fazla beslenmesi,
- Ek gıdaya erken dönemde başlanması,
- Bebeğe şekerli su verilmesi,
- Emziklerin bala veya pekmeze batırılarak verilmesi,
- Erken aylarda nişastalı gıdalara başlanması,
- Meyve ve meyve sularının gereğinden fazla verilmesi,
- Bebeğin gazını çıkarmadan yatırmak,
- Bebeğe ihtiyacından fazla su verilmesi ya da az miktarda su verilmesi,
- Bulunduğu ortamın aşırı sıcak veya soğuk olması,
- Bebeğin uzun süre aynı konumda yatması,
- Bebeğin altının uzun süre ıslak kalması,
- Bebeğin çok sıkı kundaklanması,
- Bebeği aşırı beslemeye çalışma ya da az besleme,
- Bebeğin ağlamasına karşılık ebeveynin sakinliğini koruyamaması gibi nedenler bebekte gaz sancısını artırmaktadır.
Bebeklerde Gaz Sorununu Önlemek İçin Yapılabilecekler
Bebeklerde gaz sancısını azaltmaya yardımcı olmak için sıklıkla bebek gaz damlası kullanılır. Ancak gaz damlasının doktor tarafından önerilmediği sürece kullanılmaması gerekir. Gaz damlası, bebeğin sütüne ekleyerek veya doğrudan ağzına damlatılarak verilebilir. Biogaia gaz damlası bebeklerde gaz sorununu gidermek üzere kullanılır. Bebeklerde gaz sancısı gidermenin en ideal yolundan biri ise onlara gaz masajı yapmaktan geçer. Bebeklerde gaz masajı şu şekilde yapılır:
- Bir elinizle göbek deliğinin altından saat yönünde ovarken diğer elinizle tam tersi yönde göbeğin üzerinden saat yönünde göbek deliğinin altına doğru dairesel hareketler ile ovulmalıdır,
- Bebeğinizin dizlerini karın bölgesine doğru götürün ve bebeğin zorlanmayacağı şekilde yaklaşık 5 saniye kadar orada kalmasını sağlayın,
- Bebeğin göbek deliğinin biraz üzerine elinizi koyarak önce sağ sonra sol elinizle kasıklarına doğru süpürme hareketi yapın,
- Bebeğin göbek deliği seviyesine baş parmaklarınızı yerleştirin ve bir kitabın yapraklarını düzeltir gibi yanlara doğru elinizi sürün.
Saat yönünde masaj
Ellerinizi bebe yağı veya zeytinyağı ile yağlayarak bebeğinizin göbek çevresine saat yönünde olacak şekilde dairesel hareketlerle masaj yapabilirsiniz.
Pedal çevirme hareketi
Bebeğinizin bacaklardan tutarak hafif bir şekilde ileri geri hareket ettirin.
Tüm bunların yanı sıra bebeklerde gaz yapan yiyeceklerden uzak durmak da miniklerin gaz sorununun önüne geçme konusunda fayda sağlar. Aynı zamanda gaz yapmayan biberon kullanmak da bebekler için fayda sağlayacaktır.